Việc nhận biết các loại nhựa là rất quan trọng cho việc sử dụng, sản xuất cũng như tái chế và quản lý chất thải. Các loại nhựa khác nhau có đặc tính, mục đích sử dụng, ứng dụng khác nhau và có thể được tái chế theo những cách khác nhau. Bài viết dưới đây sẽ đưa ra các phương pháp thông dụng nhất để nhận dạng các loại nhựa.
I. Vì sao cần phải nhận diện được các loại nhựa ?
Khi xác định được loại nhựa, người tiêu dùng có thể đưa ra các quyết định phù hợp hơn về sản phẩm mà họ sử dụng. Đối với nhà sản xuất, việc xác định được loại nhựa đóng vai trò quan trọng trong việc nghiên cứu, phân tích và đưa ra công thức sản xuất các sản phẩm nhựa. Ngoài ra nhận biết được loại nhựa giúp việc phân loại và xử lý nhựa để tái chế trở nên dễ dàng hơn.
II. Các phương pháp nhận dạng các loại nhựa
A. Kiểm tra trực quan
1. Tìm mã tái chế
Mã tái chế hay còn gọi là mã nhận dạng nhựa, là kí hiệu số từ 1 đến 7 được bao bọc trong một hình tam giác mũi tên. Mã này thường được tìm thấy ở dưới đáy của sản phẩm nhựa và được dùng để chỉ loại nhựa được sử dụng trong sản phẩm.
Phương pháp này có thể giúp người sử dụng xác định được 7 loại nhựa thông dụng nhất, cũng như hỗ trợ trong quá trình phân loại để tái chế các sản phẩm nhựa.
(Xem thêm: Ký hiệu trên sản phẩm nhựa)
2. Kiểm tra đặc tính vật lý
Các loại nhựa khác nhau có các đặc tính vật lý khác nhau, chẳng hạn như độ trong suốt, mật độ, độ dẻo hay độ cứng. Bằng cách kiểm tra các đặc tính này, bạn thường có thể đưa ra phỏng đoán có căn cứ về loại nhựa.
- Polyethylene (PE): Đây là loại nhựa rất dẻo và mềm, có màu trong mờ. Nó thường được sử dụng trong túi nhựa, bao bì thực phẩm và chai bóp.
- Polypropylen (PP): tương tự PE, PP cũng dẻo và có màu trong mờ nhưng có độ cứng cao hơn PE. Nó thường được dùng làm hộp đựng thức ăn, nắp chai, ống hút.
- Polyvinyl Clorua (PVC): PVC là một loại nhựa cứng, không dẻo lắm, trong suốt. Nó thường được sử dụng trong đường ống, vật liệu xây dựng và thẻ tín dụng.
- Polystyrene (PS): PS là một loại nhựa cứng, giòn, màu mờ đục. Nó được sử dụng trong bao bì xốp, cốc dùng một lần và dao kéo.
- Polyethylene Terephthalate (PET): PET là một loại nhựa dẻo và bền, trong suốt. Nó thường được sử dụng trong chai soda, hộp đựng thức ăn và sợi tổng hợp.
- Acrylonitrile Butadiene Styrene (ABS): ABS là một loại nhựa cứng và dai, màu mờ đục. Nó được sử dụng trong vỏ điện tử, phụ tùng ô tô và đồ chơi.
- Polycarbonate (PC): PC là loại nhựa rất chắc chắn và dẻo dai, trong suốt. Nó được sử dụng trong tròng kính, chai nước và thiết bị y tế.
Phương pháp xác định dựa trên đặc tính vật lý có thể không chính xác, cần có kiến thức và kinh nghiệm để có thể nhận dạng chính xác.
Kiểm tra độ trong suốt và chỉ giúp xác định được loại nhựa của các sản phẩm sử dụng nhựa nguyên sinh không chứa phụ gia hay chất tạo màu.
3. Thử nghiệm đốt cháy
Thử nghiệm đốt cháy bao gồm việc đốt một mảnh nhựa nhỏ và quan sát ngọn lửa, khói và mùi. Các loại nhựa khác nhau tạo ra kết quả khác nhau khi đốt, cho phép bạn xác định loại nhựa dựa trên những quan sát này.
Loại nhựa | Màu lửa | Mùi | Tốc độ cháy | Đặc điểm khác |
ABS | Màu vàng, viền xanh | Khét | Chậm | Khói đen kèm theo bồ hóng |
PE | Lửa xanh, ngọn vàng | Sáp | Chậm | Nhỏ giọt lửa, tiếp tục cháy khi dừng đốt |
PP | Lửa xanh, ngọn vàng | Mùi hóa chất, ngọt | Chậm | Nhỏ giọt lửa, tiếp tục cháy khi dừng đốt |
PS | Lửa vàng | Mùi gas chiếu sáng | Nhanh | Khói đen dày đặc kèm theo bồ hóng |
PSU | Lửa cam | – | – | Khói đen |
PU | Lửa vàng | – | Chậm | Khói đen |
PVC | – | Hăng, nồng | – | Khói đen sẫm, tự dập tắt khi dừng đốt |
PET | Lửa vàng | Ngọt | – | Co lại khỏi ngọn lửa và tự tắt |
4. Thử nghiệm hóa học
Những thử nghiệm hóa học liên quan đến việc sử dụng nhiều loại hóa chất khác nhau để quan sát phản ứng của nhựa, từ đó có thể cung cấp thông tin có giá trị về thành phần của nó.
5. Sử dụng thiết bị quang phổ
Để nhận dạng nâng cao và chính xác hơn, có thể sử dụng thiết bị quang phổ để phân tích thành phần phân tử của nhựa và xác định loại của nó. Phương pháp này thường được sử dụng trong các cơ sở tái chế và phòng thí nghiệm để nhận dạng chính xác các loại nhựa.
III. Tổng kết
Tóm lại, có một số phương pháp nhận dạng các loại nhựa, bao gồm kiểm tra mã nhận dạng nhựa, thực hiện kiểm tra tính chất vật lý, thử nghiệm đốt và hóa học cũng như sử dụng thiết bị quang phổ. Bằng cách có thể xác định loại nhựa, chúng ta có thể đảm bảo sử dụng sản phẩm nhựa đúng mục đích, tái chế và xử lý thích hợp.
Điều quan trọng cần lưu ý là mặc dù các phương pháp này có thể giúp xác định loại nhựa nhưng chúng nên được sử dụng một cách thận trọng và ở những khu vực thông gió tốt, đặc biệt là khi tiến hành thử nghiệm đốt cháy vì nhựa có khả năng sinh ra các chất độc hại khi cháy. Ngoài ra, nếu bạn không chắc chắn về loại nhựa, tốt nhất bạn nên tham khảo ý kiến của cơ sở tái chế hoặc chuyên nghiệp để nhận dạng và xử lý thích hợp.