Đường nhựa – Giải pháp cho vấn đề ô nhiễm rác thải nhựa

Chất thải nhựa đã trở thành một vấn đề môi trường lớn trong những năm gần đây, với hàng triệu tấn nhựa được thải ra các bãi chôn lấp và đại dương mỗi năm. Nhựa phân hủy chậm đồng nghĩa với việc nó có thể tồn tại trong môi trường hàng trăm năm, gây hại cho động vật hoang dã và hệ sinh thái. Để đối phó với cuộc khủng hoảng ngày càng gia tăng này, các giải pháp sáng tạo đang được phát triển để giảm rác thải nhựa và thúc đẩy tính bền vững. Một giải pháp như vậy là xây dựng đường bộ làm từ rác thải nhựa.

I. Hiểu rõ về khái niệm đường nhựa (plastic road)

Tại Việt Nam đường nhựa thường dùng để nói đến đường trải nhựa (Asphalt road). Đường trải nhựa được làm từ hỗn hợp đá tổng hợp và xi măng nhựa đường. Hỗn hợp này được làm nóng sau đó được rải thành từng lớp và cán phẳng để tạo ra mặt đường. Thành phần chủ yếu của nhựa đường là bitum – một chất lỏng hay chất bán rắn có độ nhớt cao và có màu đen, nó có mặt trong phần lớn các loại dầu thô và trong một số trầm tích tự nhiên.

Mặt khác, đường nhựa (plastic road) là một khái niệm mới trong lĩnh vực xây dựng đường bộ. Đường nhựa là con đường được làm một phần hoặc hoàn toàn bằng nhựa. Đường nhựa được phát triển đầu tiên tại Ấn Độ năm 2001, sử dụng hỗn hợp nhựa đường kết hợp với rác thải nhựa thay thế một phần cho bitum. Năm 2019 Việt Nam đã xây dựng thành công con đường giao thông từ phế liệu nhựa và rác thải nhựa đầu tiên tại Việt Nam.

Bên cạnh đó Ở Hà Lan, tại thành phố Zwolle và Giethoorn có hai con đường dành cho xe đạp được làm hoàn toàn từ rác thải nhựa. Đây là kết quả của sự hợp tác giữa ba công ty: VolkerWessels, Wavin, và Total. “Con đường nhựa” do ba công ty xây dựng bao gồm các thành phần mô-đun, rỗng, đúc sẵn được làm từ nhựa thải tiêu dùng.

Đường nhựa làm từ rác thải nhựa là giải pháp thay thế bền vững cho đường trải nhựa truyền thống, nơi chất thải nhựa tái chế được sử dụng như một thành phần trong xây dựng đường. Chất thải nhựa được băm nhỏ và trộn với bitum để tạo ra vật liệu bền và linh hoạt, có thể chịu được lưu lượng giao thông đông đúc và điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Điều này không chỉ giúp giảm lượng rác thải nhựa thải ra bãi rác và đại dương mà còn mang lại nhiều lợi ích so với những con đường thông thường.

II. Lợi ích của việc sử dụng đường nhựa

A. Độ bền cao

Đường nhựa được biết là có khả năng chống mài mòn cao hơn so với đường nhựa truyền thống. Điều này có nghĩa là chúng ít cần bảo trì và sửa chữa hơn, tiết kiệm thời gian và tiền bạc về lâu dài. Ngoài ra, đường nhựa có tuổi thọ dài hơn.

B. Hiệu quả chi phí

Nói về hiệu quả chi phí, đường nhựa cũng có chi phí xây dựng và bảo trì hợp lý hơn. Vật liệu sử dụng làm đường nhựa thường là nhựa tái chế, có giá thành rẻ hơn so với vật liệu làm đường truyền thống. Điều này làm cho đường nhựa trở thành giải pháp tiết kiệm chi phí cho các thành phố muốn nâng cấp cơ sở hạ tầng mà không phải tốn quá nhiều chi phí.

C. Giảm rác thải nhựa

Bằng cách sử dụng nhựa tái chế trong xây dựng đường, các thành phố có thể chuyển hướng rác thải nhựa từ các bãi chôn lấp và đại dương, giúp giảm thiểu cuộc khủng hoảng ô nhiễm nhựa toàn cầu. Điều này không chỉ mang lại lợi ích cho môi trường mà còn thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn bằng cách tái sử dụng các vật liệu mà cuối cùng sẽ trở thành rác thải.

D. Lợi ích môi trường

Việc sử dụng nhựa tái chế trong xây dựng đường làm giảm nhu cầu về vật liệu thô, chẳng hạn như dầu và cốt liệu, giúp bảo tồn tài nguyên thiên nhiên. Ngoài ra, đường nhựa đã được chứng minh là có khả năng chống chịu thiệt hại và xói mòn do nước tốt hơn, giúp cải thiện việc quản lý nước mưa và giảm lũ lụt ở các khu vực đô thị.

III. Hạn chế và thách thức

Hạn chế của đường nhựa là tính nhạy cảm với sự biến động nhiệt độ. Đường nhựa được phát hiện mềm và biến dạng ở nhiệt độ cao, có thể dẫn đến lún và nứt. Ngoài ra, hàm lượng nhựa trong đường có thể khiến chúng dễ bị giãn nở và co lại, đặc biệt là ở những vùng có điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Điều này có thể dẫn đến sự xuống cấp sớm của mặt đường và tăng chi phí bảo trì.

Hơn nữa, việc sử dụng đường bộ từ rác thải nhựa làm tăng mối lo ngại về khả năng thải ra các hóa chất độc hại vào môi trường. Khi đường nhựa cũ đi và xuống cấp, có nguy cơ các chất độc hại từ rác thải nhựa có thể thấm vào đất và nước, gây ra mối đe dọa cho sức khỏe con người và hệ sinh thái. Việc xử lý và tái chế rác thải nhựa đúng cách là điều cần thiết để giảm thiểu những rủi ro này và đảm bảo tính bền vững của các dự án đường nhựa.

Bất chấp những thách thức này, các nỗ lực nghiên cứu và phát triển đang được thực hiện để giải quyết những hạn chế của đường nhựa và cải thiện hiệu suất của chúng. Những cải tiến như kết hợp chất phụ gia và chất biến tính vào hỗn hợp nhựa-bitum, cũng như tối ưu hóa quy trình thiết kế và xây dựng, đang được khám phá để nâng cao độ bền và khả năng phục hồi của đường nhựa.

Tóm lại, mặc dù đường nhựa mang lại giải pháp đầy hứa hẹn cho việc quản lý rác thải nhựa và phát triển cơ sở hạ tầng bền vững, nhưng chúng cũng đặt ra những thách thức và hạn chế cần được xem xét và giải quyết cẩn thận. Bằng cách thực hiện các biện pháp kiểm soát chất lượng phù hợp, phát triển các hướng dẫn tiêu chuẩn hóa và tiến hành nghiên cứu kỹ lưỡng, tiềm năng của đường nhựa như một phương án xây dựng đường khả thi và thân thiện với môi trường có thể được phát huy tối đa.